ÖTV yerli üreticilerin rekabet gücünü düşürüyor

2024’ün ilk 9 ayında Türkiye otomotiv sektörü, %7’lik üretim düşüşüne rağmen ihracatta tarihi rekorlar kırdı. Avrupa’daki durgunluk ve iç pazardaki zorluklar sektörü zorlarken, ihracata dayalı büyüme stratejisi öne çıkıyor.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, 2024 yılının üçüncü toplantısında basın mensuplarıyla bir araya gelerek otomotiv sanayiinin 9 aylık performansını değerlendirdi. Toplantıda, hem Türkiye’deki hem de küresel otomotiv sektöründeki zorluklar ve gelişmeler detaylı olarak ele alındı.

ÜRETİMDE GERİLEME İHRACATTA ARTIŞ

Eroldu, Türkiye otomotiv sanayisinde ilk 9 ayda toplam üretimde 1 milyon 597 adetle %7’lik bir düşüş yaşandığını, iç piyasadaki yerli üreticilerin payının azaldığını ifade etti. İç pazardaki yerli üretici payı geçen yılın aynı dönemine göre 6 puan gerileyerek %31’e indi. Buna karşın ihracat, 26,7 milyar dolarla büyümeye devam etti. Tedarik sanayisinin bu ihracattaki katkısı büyük oldu. Eylül ayı verilerine göre, otomotiv sanayii ihracatı 3,4 milyar dolar ile tarihi bir rekor kırarken, adetsel ihracat ise %16 artışla olumlu bir tablo çizdi.

İHRACATTA KAMYON VE TRAKTÖR SKTÖRÜNDE DURGUNLUK

Yıl sonu için bu rakamların ümit verici olduğunu belirten Eroldu, kapasite kullanım oranının geçen yıla göre 3 puan düşerek %76’ya gerilediğini söyledi. Kamyon ihracatında %44’lük bir gerileme yaşandığını aktaran Eroldu, bu durumun Avrupa’daki ekonomik durgunluğun bir işareti olduğunu vurguladı. Kamyon sektörünün ticaret ve sanayideki yavaşlamanın öncü göstergesi olduğunu belirtti. Ayrıca traktör sektöründe de iç pazarda talebin düşmesi nedeniyle kapasite kullanım oranlarında azalma gözlendi.

TÜRKİYE’NİN İHRACAT PERFORMANSI

Otomotiv sektörü, Türkiye’nin ihracatında %16,2 pay ile en büyük katkıyı sunmaya devam ederken, konfeksiyon sektörü ise rekabet gücünü kaybetmeye başladı. Türkiye’nin kilogram başına ihracat değeri geçen yıl 1,57 dolar iken, bu yıl 1,53 dolara geriledi. Otomotiv sektöründe ise bu değer 12,02 dolara çıkarak katma değerli üretime olan ihtiyacın altını çizdi.

AVRUPA OTOMOTİV SEKTÖRÜNDEKİ ZORLUKLAR

Avrupa’da otomotiv sanayi, ekonomik durgunluk ve elektrikli araç satışlarındaki yavaşlama gibi sorunlarla karşı karşıya. Almanya merkezli teşviklerin kaldırılması, şarj istasyonlarının yetersizliği ve yüksek yatırımların karşılığının alınamaması, Avrupalı üreticilerin kâr marjlarını baskı altında bırakıyor. Avrupa pazarındaki daralma, Türk otomotiv sektörünü de olumsuz etkileyebilir.

TÜRKİYE’DE ELEKTRİKLİ ARAÇ PAZARININ GELİŞİMİ

Türkiye’de elektrikli araç pazarında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2025 yılı hedeflerine henüz ulaşılmadığını belirten Eroldu, özellikle hafif ticari araçlarda pazar payının istenilen seviyede olmadığını kaydetti. Şarj istasyonlarına yapılan yatırımların Türkiye’yi Avrupa ile kıyaslandığında olumlu bir noktaya getirdiğini söyledi.

REKABETÇİLİK ENDEKSİ VE ÇİN İTHALATI

Türkiye’nin küresel rekabetçilik endeksinde 49. sıraya gerilediğini belirten Eroldu, otomotiv sektöründeki rekabet gücünün azalmasının endişe verici olduğunu vurguladı. Çin’den yapılan ithalatın payı ise temmuz ayında alınan önlemler sayesinde %11’den %8’e düştü.

ÖTV YERLİ ÜRETİCİLERİN REKABET GÜCÜNÜ DÜŞÜRÜYOR

Vergisel teşviklerin eksikliği ve yerli üreticilerin iç pazardaki paylarının azalması, yerli üreticilerin en büyük sorunlarından biri. Özellikle orta kesimin araçlara ulaşımındaki zorluklara dikkat çekiliyor. Cengiz Bey, ÖTV ve KDV gibi vergilerin yerli üreticilerin rekabet gücünü düşürdüğünü ve mobiliteye erişimi zorlaştırdığını vurguluyor. Ayrıca, eski araç parkının yenilenmesine yönelik hurda teşviklerinin önemine işaret ediyor.